Zrównoważony rozwój, obejmujący kluczowe obszary ESG (Environmental, Social, Governance) – środowiskowy, społeczny oraz ład korporacyjny – stał się nieodłącznym elementem strategii biznesowej każdej organizacji. Wymaga to nie tylko podejmowania realnych działań, ale także ich rzetelnej weryfikacji. 

W tym roku pierwsza grupa dużych firm raportuje dane na temat zrównoważonego rozwoju w ramach dyrektywy CSRD. Zgodnie z nowymi regulacjami, do przygotowania raportów zrównoważonego rozwoju duże przedsiębiorstwa potrzebują informacji od MŚP, które są w łańcuchu ich wartości.

Jak pokazało badanie GS1 Polska, małe i średnie firmy nie są świadome wyzwań, które przed nimi stoją. Ponad 62% ankietowanych nie zna aktualnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie ESG, a 49% nie wie, jakie obowiązki i ryzyka wynikają z dyrektywy CSRD. Co więcej 87,4% badanych nie mierzy śladu węglowego, a 91,2% nie zna zakresów jego mierzenia.

Wsparciem MŚP nienotowanych na giełdzie w monitorowaniu działań z zakresu zrównoważonego rozwoju oraz spełnianiu oczekiwań partnerów biznesowych, takich jak banki, inwestorzy czy większe firmy w łańcuchu wartości mają być wytyczne opublikowane 17.12.2024 r. przez EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) „Dobrowolny Standard Raportowania Zrównoważonego Rozwoju – Standard VSME”. Są one uproszczoną wersją obowiązujących w krajach UE standardów ESRS, jednak dostosowaną do specyfiki mniejszych firm. Standard VSME ma na celu wspieranie MŚP w obszarach ESG, w tym:

• zapewnienia informacji, które umożliwią spełnienie oczekiwań dużych jednostek wymagających od swoich dostawców informacji na temat zrównoważonego rozwoju,
• zapewnienia informacji, które umożliwią dostarczenie niezbędnych danych bankom czy inwestorom, ułatwiając w ten sposób firmie dostęp do finansowania,
• budowania bardziej zrównoważonej gospodarki z naciskiem na zaangażowanie społeczne,
• poprawy zarządzania w obszarze wyzwań środowiskowych i społecznych.

Standard ten ma charakter dobrowolny i może służyć jako narzędzie sprawozdawcze wykorzystywane przez mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa do monitorowania ich działań w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz zaspokajania rosnącego zapotrzebowania na dane ESG ze strony ich partnerów biznesowych.

Daje on możliwość sporządzenia sprawozdania zrównoważonego rozwoju w module podstawowym i kompleksowym oraz zawiera wskazówki jak przygotować raport wg. każdego z nich. Zastosowanie modułu podstawowego jest warunkiem wstępnym do zastosowania modułu kompleksowego.

Moduł podstawowy

Na moduł podstawowy składa się 11 podstawowych ujawnień:

Informacje ogólne:

• B1 – Podstawa sporządzenia
• B2 – Praktyki, polityki i przyszłe inicjatywy na rzecz przejścia na bardziej zrównoważoną gospodarkę

Mierniki dotyczące środowiska naturalnego (E):

• B3 – Energia i emisje gazów cieplarnianych
• B4 – Zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby
• B5 – Bioróżnorodność
• B6 – Woda
• B7 – Wykorzystanie zasobów, gospodarka o obiegu zamkniętym i gospodarowanie odpadami

Mierniki odnoszące się do kwestii społecznych (S):

• B8 – Własne zasoby pracownicze – ogólna charakterystyka
• B9 – Własne zasoby pracownicze – Bezpieczeństwo i higiena pracy
• B10 – Własne zasoby pracownicze – wynagrodzenia, rokowania zbiorcze i szkolenia

Mierniki odnoszące się do ładu korporacyjnego (G):

• B11 – Wyroki skazujące i grzywny za naruszenie przepisów antykorupcyjnych i przepisów w sprawie zwalczania przekupstwa

Moduł kompleksowy

Zawiera bardziej szczegółowe – względem modułu podstawowego – informacje i ujawnienia, które umożliwiają zaspokojenie wymagań informacyjnych partnerów.

Moduł kompleksowy obejmuje 9 ujawnień:

Moduł podstawowy – informacje ogólne:

• C1 – Strategia: model biznesowy i strategia zrównoważonego rozwoju – powiązane inicjatywy
• C2 – Opis praktyk, polityk i przyszłych inicjatyw na rzecz przejścia na bardziej na bardziej zrównoważoną gospodarkę

Mierniki dotyczące środowiska naturalnego:

• C3 – Cele redukcji emisji gazów cieplarnianych i transformacja klimatyczna
• C4 – Ryzyka związane z klimatem

Mierniki odnoszące się do kwestii społecznych:

• C5 – Dodatkowe (ogólne) cechy własnych zasobów pracowniczych
• C6 – Dodatkowe informacje na temat własnych zasobów pracowniczych – polityki i procesy dotyczące praw człowieka
• C7 – Poważne incydenty dotyczące praw człowieka

Mierniki odnoszące się do ładu korporacyjnego:

• C8 – Przychody z niektórych sektorów i wykluczenie z unijnych wskaźników referencyjnych
• C9 – Wskaźniki zróżnicowania organu zarządzającego pod względem płci

Ministerstwo Rozwoju i Technologii w celach informacyjnych zleciło tłumaczenie na język polski standardu VSME – (załącznik nr 1)*. Oryginalny dokument znajduje się w załączniku nr 2*.

Standard VSME będzie uzupełniany

Interesariusze, z którymi EFRAG prowadził konsultacje, czyli też MŚP, podkreślili konieczność uzupełnienia VSME o zestaw narzędzi cyfrowych online, dodatkowe wytyczne czy też materiały uzupełniające. EFRAG planuje w bieżącym roku uruchomienie szeregu inicjatyw, w tym publikację przewodników i materiałów edukacyjnych, działania promocyjne, wydarzenia podnoszące świadomość oraz monitorowanie pojawiających się narzędzi i platform.

Jak możemy Wam pomóc?

Jeśli chcecie być na bieżąco z regulacjami w zakresie zrównoważonego rozwoju, postawić pierwsze kroki na drodze do prowadzenia bardziej zrównoważonego biznesu, to zapraszamy do punktów Enterprise Europe Network (EEN). Przeprowadzimy wstępny audyt zrównoważonego rozwoju Waszej firmy i pomożemy Wam zwiększyć konkurencyjność na rynku. Usługa finansowana jest w 100% z budżetu projektu Enterprise Europe Network East Poland, a tym samym firma nie ponosi żadnych kosztów.

*  Załącznik nr 1 – Standard VSME (wersja w języku polskim)
*  Załącznik nr 2 – Standard VSME (wersja w języku angielskim)

     Źródła: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, RaportCSR.pl, EFRAG

Autorka: 

Justyna Stawecka - Sustainability Advisor Enterprise Europe Network
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie