Przed przedsiębiorcami wciąż nowe wyzwania związanie m.in. galopującą inflacją,  wzrostem kosztów surowców, energii, zmiany w systemie podatkowym a być może kolejne ograniczenia i ryzyka związane z kolejną falą pandemii COVID, a nawet widmo recesji… Do tego dochodzą także kolejne oczekiwania rynku jak: cyfryzacja, wprowadzanie nowego modelu biznesowego na bardziej zrównoważony („more green ”) czy odporny łańcuch dostaw.  Dodatkowo, firmy czekają na konkursy z dotacjami w ramach nowej perspektywy UE by wspierać swoje inwestycje i  dalszy rozwój.

Czy w tak trudnych czasach zapomnieliśmy o innowacjach?

Raczej nie…, bo dla części przedsiębiorców stały się one podstawą, nieodzownym elementem w codziennej pracy,  zapewniającym przewagę konkurencyjną, dodatkowe zyski. Innym być może umożliwiły dostęp do unijnego dofinansowania na zakup nowoczesnych maszyn/wdrożenie nowoczesnych technologii.

Jednakże dalej wielu przedsiębiorców utożsamia innowacyjność głównie z opracowaniem nowego produktu, pomijając wpływ zachodzących w firmie procesów czy oferowanych usług, tworzących wartość całej organizacji jak i dla klienta. Wiele badań udowodniło, że systematyczne wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań powoduje zwiększone tempo wzrostu i wielokrotnie wyższą trwałość przedsiębiorstwa. Potwierdzają to również ostatnie badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości pt. „Monitoring innowacyjności polskich przedsiębiorstw” (2020), wskazujące, że polskie przedsiębiorstwa widzą szereg korzyści, jakie wynikają z innowacyjnej działalności. Przedsiębiorcy najczęściej wskazują, że wprowadzanie udoskonaleń pozytywnie wpłynęło na poprawę jakości obsługi klienta (54 proc.), zwiększenie zdolności dostosowania się do wymogów klientów (51 proc.), podniesienie jakości usług (51 proc.), zwiększenie wydajności pracy (43 proc.) i pozyskanie nowych klientów (43 proc.)[i]

Sukces we wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań nie wynika jednakże z przypadkowych okoliczności i doraźnych działań. Jest m.in. efektem właściwego zarządzania procesami w firmie, które świadczą zarówno o gotowości do wdrażania innowacji jak i dojrzałości całego przedsiębiorcy. Z czego dokładanie to wynika? Jakie działania, dobre praktyki w poszczególnych obszarach w firmie są tego efektem? (kultura innowacyjna, strategia, struktura, procesy, potencjał/zasoby czy dobrze rozumiem biznes (klienta)? Czy w ogóle jestem innowacyjnym przedsiębiorcą?

Szukając odpowiedzi na te pytania, potrzebne jest właściwa diagnoza oraz kompleksowe i jednocześnie pragmatyczne podejście. Od 2015 r. dla przedsiębiorców, którzy traktują innowacje jako naturalny sposób funkcjonowania i dalszego rozwoju w ramach sieci Enterprise Europe Network oferowane są bezpłatne usługi doradcze w zakresie oceny zarządzania innowacjami.

Na ile przedsiębiorstwo jest „zorientowane na innowacje”

Ocena zarządzania innowacjami (zgodna z Europejskim Systemem Zarządzania Innowacjami CEN/TS 16555-1) oferowana jest z wykorzystaniem narzędzia oceny porównawczej (benchmarkingowej), rekomendowanego przez Komisję Europejską: Innovation Health Check Tool.[ii]

W ramach oceny analizuje się na ile “zorientowany na innowacje” jest przedsiębiorca – m.in. jak generuje się pomysły i je rozwija,  w jaki sposób z rynku wychwytuje się potrzeby klientów, jak tworzy się nowe produkty i usługi. Audyt innowacji dostarcza również informacji, jaki jest stopień zaawansowania kluczowych procesów innowacyjnych, jaki wpływ na ten proces ma m. in. kultura innowacji,  jej strategia biznesowa i struktura organizacyjna oraz dostępne zasoby. Ocena w przeprowadzana jest w trakcie krótkiego warsztatu w firmie, podczas którego wspólnie uzgadniane są odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu (w skali 1-5). Raport z oceny przedstawiający stosowane praktyki i osiągnięte wyniki w kluczowych obszarach biznesu – umożliwia przedsiębiorcy poznanie poziomu innowacyjności/konkurencyjności firmy w porównaniu do grup: słabe/średnie/silne (liderzy). Raport z oceny można wykorzystać jako np. część  biznes planu (dotyczący innowacyjności  pozycji konkurencyjnej /rynkowej firmy) ubiegając się o finansowanie zewnętrzne (np. dotacje UE).

Przedsiębiorca uzyskuje również plan działania z rekomendacjami dotyczącymi obszarów wymagających ewentualnej poprawy, które mogą wpłynąć na konkurencyjność firmy. Dotychczas z oceny zarządzania innowacjami tylko w samym województwie lubelskim skorzystało kilkadziesiąt przedsiębiorstw, m.in.: Biomaxima S.A., Medisept sp. z o.o., Noyen sp. z o.o., SIGMA S.A.

W życiu prywatnym większość z nas chce być „fit and healthy”. Podobnie w  biznesie, poziom innowacyjności należy oceniać tak samo jak dbamy o stan własnego zdrowia wykonując np. kompleksowe badania okresowe. Do rozwoju i bieżącej kondycji przedsiębiorstwa potrzebna  jest zawsze „nowa energia/witalność” – innowacje. Parafrazując naszego wieszcza narodowego możemy powiedzieć, że innowacje są jak zdrowie, doceniajmy ich znaczenie (ale nie dowiadujmy się o tym za późno …)

[i] https://startup.pfr.pl/pl/aktualnosci/innowacje-w-duzej-firmie-od-czego-rozpoczac-prace/

[ii] https://www.een.org.pl/component/content/article/58462:audyt-innowacyjnosci-metoda-improve-oraz-innovation-health-check-film-szkoleniowy

Autor:

Cezary Pasternak
ośrodek Enterprise Europe Network w Lubelskiej Fundacji Rozwoju