W dzisiejszym dynamicznym i złożonym środowisku biznesowym innowacyjność staje się kluczowym elementem sukcesu. W miarę jak przedsiębiorstwa starają się sprostać wymaganiom rynku, rośnie znaczenie kreatywnego podejścia do rozwiązywania problemów. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi w tym zakresie jest metoda Design Thinking, a rola komunikacji w jej ramach jest nie do przecenienia.

Design Thinking – definicja

Design Thinking to podejście do rozwiązywania problemów, które kładzie nacisk na zrozumienie potrzeb użytkowników i kreatywność w tworzeniu rozwiązań. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod, Design Thinking zakłada iteracyjny proces, w którym rozwiązania są testowane i dostosowywane na bieżąco. Metoda ta obejmuje kilka kluczowych etapów, takich jak zrozumienie, definicja, pomysły, prototypowanie i testowanie.

Komunikacja na różnych etapach procesu

Komunikacja odgrywa kluczową rolę już na samym początku. W etapie empatyzacji, który jest pierwszym krokiem Design Thinking, kluczowe jest zrozumienie potrzeb i perspektyw użytkowników. Zarówno komunikacja werbalna, czyli słowna, jak i niewerbalna, czyli wyrażana poprzez gesty, mimikę twarzy czy postawę ciała, odgrywają istotną rolę w budowaniu tego zrozumienia. Bezpośrednie rozmowy z użytkownikami są kluczowym narzędziem w procesie empatyzacji. Projektanci, badacze czy członkowie zespołu zadają pytania, które pomagają zgłębić doświadczenia i potrzeby użytkowników. Prośba o opowiadanie historii lub anegdot z życia codziennego pomaga zobaczyć kontekst, w jakim użytkownicy korzystają z produktów lub usług. Przekazane historie mogą zawierać ważne informacje dotyczące emocji, potrzeb i problemów. Komunikacja niewerbalna odgrywa tu również kluczowe znaczenie. Podczas wywiadów czy sesji grupowych, obserwacja mimiki może pomóc zrozumieć emocjonalne aspekty doświadczeń użytkowników a gesty rąk mogą dostarczyć dodatkowych informacji na temat tego, co jest dla użytkownika istotne lub problematyczne.

Design Thinking opiera się na współpracy wielodyscyplinarnego zespołu. Komunikacja pomiędzy różnymi specjalistami (np. projektantami, programistami, marketerami) bywa trudna, ale jest niezwykle ważna dla skutecznego łączenia różnych perspektyw i umiejętności w procesie generowania rozwiązań. Budowanie takiego zespołu to zadanie wymagające nie tylko różnorodności umiejętności technicznych, ale również zrozumienia, jakie konkretne role i osobowości są potrzebne w procesie kreatywnego myślenia i projektowania. Dzięki otwartej i skutecznej komunikacji możliwe jest dzielenie się doświadczeniami, pomysłami i informacjami, co wzbogaca proces generowania rozwiązań. Definiowanie celów i oczekiwań już na początku procesu umożliwia członkom zespołu zrozumienie, jaką pełnią rolę i jakie odpowiedzialności na nich spoczywają. Komunikacja służy także budowaniu relacji w zespole i wzmacnianiu zaufania między członkami. Otwarte dialogi i zrozumienie różnic w perspektywach pomagają w unikaniu konfliktów i sprzyjają współpracy.

Ostatni etap procesu, czyli wdrażanie nowego rozwiązania wymaga sprawnego zarządzania komunikacją na różnych poziomach. Po pierwsze, powinna skupić się na budowaniu zaufania poprzez skrupulatne zbadanie rynku, które pozwala zrozumieć potrzeby i oczekiwania potencjalnych klientów. Skuteczna komunikacja uwzględnia wyniki tych badań i odwołuje się do rzeczywistych problemów, z jakimi spotykają się odbiorcy. Po drugie, należy we właściwy sposób przekazać wartości produktu w kontekście rzeczywistych problemów klientów. Wspieranie klientów w zrozumieniu, jak nowe rozwiązanie spełnia ich konkretną potrzebę, podkreśla wartość produktu w ich kontekście. Po trzecie, warto pamiętać o angażowaniu klientów w proces twórczy. Otwarte dialogi, ankietowanie czy udział w testach mogą sprawić, że klient poczuje się bardziej zaangażowany i związany z produktem, co wpłynie pozytywnie na jego decyzje zakupowe.

Wyzwania komunikacyjne

W procesach, gdzie człowiek stawiany jest na pierwszym miejscu a skuteczna komunikacja jest na wagę złota, nierzadko trzeba zmierzyć się z różnego rodzaju wyzwaniami. Użycie nieodpowiednich technik badawczych, które nie dostarczą głębokiego zrozumienia, może prowadzić do powierzchownych danych i niepełnego obrazu potrzeb użytkowników. Różnice w perspektywach i brak umiejętności rozwiązywania konfliktów mogą prowadzić do problemów komunikacyjnych i obniżenia efektywności zespołu. Jeśli komunikat dotyczący wartości produktu nie jest jasny, klienci mogą mieć trudności w zrozumieniu, jak produkt rozwiązuje ich problemy. W przypadku globalnych rynków, różnice kulturowe i/lub językowe mogą prowadzić do nieporozumień lub błędnego interpretowania komunikatów.

Aby praca metodą Design Thinking była skuteczna i efektywna, warto zaprosić do współpracy tzw. moderatora. Taki człowiek nie ingeruje w proces twórczy ale zapewnia prawidłowy przebieg prac a na koniec przedstawia ich wynik w postaci raportu. Ujarzmienie marzycieli i pogodzenie ich z analitykami to czasami niezwykle trudne wyzwanie, ale w szeregach naszego Konsorcjum mamy od tego wyspecjalizowanych ludzi. Gdybyście byli zatem zainteresowani znalezieniem rozwiązania dla jakiegoś problemu, z jakim boryka się Wasza firma, opierając się o metodę Design Thinking, zapraszamy do kontaktu.

Agnieszka Domańska – senior expert,
Kierownik projektu Enterprise Europe Network
Centrum Współpracy z Otoczeniem Społeczno-Gospodarczym
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie