10 listopada 2022 r. Europarlamentarzyści 525 głosami za, 60 głosami przeciw i 28 głosami wstrzymującymi się, przyjęli dyrektywę w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive). Za jej sprawą niemal 50 000 przedsiębiorstw w UE zobowiązanych będzie do gromadzenia i udostępniania informacji dotyczących ich wpływu na społeczeństwo i środowisko. Dziś podobny obowiązek dotyczy około 11 700 firm. CSRD ma wyeliminować zjawisko greenwaschingu, wzmocnić społeczną gospodarkę rynkową UE i nakreślić standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie globalnym.

Dotychczasowe regulacje dotyczące ujawniania informacji niefinansowych (NFRD – Non-Financial Reporting Directive) uznane zostały za niewystarczające. CSRD, w oparciu o wspólne kryteria zgodne z celami UE w zakresie klimatu, wprowadza bardziej szczegółowe wymogi sprawozdawcze dotyczące wpływu przedsiębiorstw na środowisko, prawa człowieka i społeczeństwo. Komisja przyjmie pierwszy zestaw standardów do czerwca 2023 r.

Aby zapewnić dostarczenie rzetelnych i wiarygodnych informacji, firmy będą zobligowane do poddawania się niezależnemu audytowi i certyfikacji. Dzięki temu inwestorzy będą mieli porównywalne i wiarygodne dane. Zagwarantowany ma być również cyfrowy dostęp do informacji o zrównoważonym rozwoju.

Kogo obejmą nowe przepisy?

Nowe wymogi sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju UE będą miały zastosowanie do wszystkich dużych firm, niezależnie od tego, czy są notowane na giełdzie, czy nie. Przedsiębiorstwa spoza UE prowadzące znaczną działalność w UE (o obrotach powyżej 150 mln euro w UE) również będą musiały spełnić te wymogi. MŚP notowane na giełdzie również zostaną objęte przepisami, ale będą miały więcej czasu na dostosowanie się do nowych zasad.

Co dalej?

Oczekuje się, że Rada przyjmie wniosek 28 listopada br., po czym zostanie on podpisany i opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE. Dyrektywa wejdzie w życie 20 dni po publikacji.

Przepisy zaczną obowiązywać w latach 2024-2028:

• Od 1 stycznia 2024 r. dla dużych spółek interesu publicznego (zatrudniających powyżej 500 pracowników), które już są objęte dyrektywą w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, z terminem składania sprawozdań w 2025 r.;
• Od 1 stycznia 2025 r. dla dużych przedsiębiorstw, które obecnie nie podlegają dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (zatrudniających ponad 250 pracowników i/lub posiadających 40 mln EUR obrotu i/lub 20 mln EUR aktywów ogółem), przy czym termin składania sprawozdań przypada na 2026 r.;
• Od 1 stycznia 2026 r. dla MŚP notowanych na giełdzie oraz małych i niezłożonych instytucji kredytowych i wewnętrznych zakładów ubezpieczeń, z terminem składania sprawozdań w 2027 r. Z tekstu Dyrektywy wynika, że ze względu na mniejszy rozmiar i bardziej ograniczone zasoby, a także biorąc pod uwagę trudną sytuację gospodarczą spowodowaną pandemią COVID-19, małym i średnim przedsiębiorstwom, o których mowa wyżej, należy zapewnić wystarczającą ilość czasu na przygotowanie się do stosowania przepisów wymagających raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju. W związku z tym przepisy dotyczące sprawozdawczości MŚP powinny mieć zastosowanie do lat obrotowych rozpoczynających się 1 stycznia 2026 r. lub później. Po tej dacie, przez dwuletni okres przejściowy, MŚP powinny mieć możliwość rezygnacji z wymogów dotyczących sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju określonych w dyrektywie CSRD, pod warunkiem że w swoim sprawozdaniu z działalności krótko określą, dlaczego informacje te nie zostały uwzględnione.

Kontekst

W kwietniu 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Jeszcze w 2018 r. Parlament wezwał do przeglądu NFRD, a w 2020 r. wydał zalecenia dotyczące zrównoważonego ładu korporacyjnego. CSRD jest jednym z fundamentów Europejskiego Zielonego Ładu i Agendy Zrównoważonego Finansowania oraz częścią szerszej polityki UE mającej na celu zobowiązanie firm do przestrzegania praw człowieka i zmniejszenia ich wpływu na planetę.

Źródła:

1.      https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20221107IPR49611/sustainable-economy-parliament-adopts-new-reporting-rules-for-multinationals

2.      https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2022-0380_EN.html

Justyna Stawecka – Senior Expert

Centrum Badań i Projektów

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Prawocheńskiego 9, PL 10-720 Olsztyn

T: +48 89 524 52 40 | e-mail: justyna.stawecka@uwm.edu.pl